Trainen na de lockdown vraagt veerkracht van de (aangekomen) jonge vechtsporter

Voor veel jongeren is het lastig omgaan met een ontregelde dagindeling en het wegvallen van hun vertrouwde manier van bewegen. Dat blijkt uit hun veranderende leefstijl. Ouders zien hun kinderen steeds meer tijd doorbrengen achter een scherm dan voor de coronacrisis, hebben moeite met het stimuleren van hun kind om te blijven bewegen^[2] en een derde van de jongeren geeft aan meer ongezonde snacks te eten. Gewichtstoename onder jongeren is het gevolg – en dat doet wat met hun zelfbeeld en zelfvertrouwen. 

Belang van gewicht

De meeste sporten hebben bij wedstrijden een indeling van deelnemers op basis van leeftijd en niveau. Vechtsporten hanteren ook een verdeling over gewichtsklassen. Bij het weegmoment voor de wedstrijd is het  belangrijk dat je als deelnemer onder het maximale gewicht van je klasse blijft. Omdat veel vechtsporters net iets te zwaar zijn voor hun gewichtsklasse, is snel gewicht verliezen voor de weging een bekend fenomeen waarbij vaak voor een ongezonde weg wordt gekozen^[3]. Ook komen jonge vechtsporters in de sportschool vaak in aanraking met een machocultuur^[4] en afgetrainde lichamen.

Een veelgehoorde reden om aan een vechtsport te beginnen, is het vergroten van het zelfvertrouwen. Het belang van gewicht bij vechtsporten, het aankomen in de lockdowns en het verminderde zelfvertrouwen kunnen ervoor zorgen dat jongeren een drempel ervaren om weer te komen trainen in de gym. Ze kunnen zich schamen tegenover leeftijdsgenoten en trainers. Dat vraagt om veerkracht van de jongeren om toch te trainen. 

Veerkracht

De manier waarop jongeren met tegenslagen en verlies omgaan, zegt iets over hun veerkracht. Kunnen zij zich weer oprichten of aanpassen aan de nieuwe situatie? Veerkracht kunnen we indelen op drie niveaus^[5] waarbij individuen, gemeenschappen en de maatschappij elkaar beïnvloeden en versterken.

• Individuele veerkracht: eigenschappen en capaciteiten zoals iemands zelfvertrouwen, mentale gesteldheid en kennis
• Veerkracht op gemeenschapsniveau: de aanwezigheid van voldoende hulpbronnen en beschermende factoren in de sociale omgeving, op bijvoorbeeld fysiek, sociaal, psychologisch en cultureel gebied
• Veerkracht op maatschappelijk niveau: samenwerking tussen verschillende gemeenschappen en instituties zoals school, de sportclub, (toegang tot) sociale voorzieningen en het politieke klimaat^[6]

Frustratie

Anthony is een serieuze kickbokser die wegens een blessure zes weken niet heeft getraind. Als hij begin 2020 weer mag beginnen met trainen, is hij flink aangekomen. Zijn trainer maakt er wat grapjes over en Anthony lijkt zich te schamen dat hij nu te zwaar is. Hij probeert zo snel mogelijk weer op gewicht te komen, want hij is op weg naar zijn eerste kickbokswedstrijd. Maar enkele dagen voor de wedstrijd begint de eerste lockdown. Het moment waar hij zo naar heeft uitgekeken, gaat niet door.

De eerste weken van de lockdown probeert Anthony fit te blijven met hardlopen. Maar al snel verdwijnt zijn motivatie. De lockdowns beschrijft hij als depressieve periodes. Nu, een jaar later, is hij opnieuw aangekomen. Het frustreert hem dat hij weer eerst op gewicht moet komen. Wel mag hij inmiddels buiten trainen, maar dat is afhankelijk van het weer. Zijn trainer heeft tijdens de lockdowns geen enkele keer aan hem gevraagd hoe het met hem gaat, tot teleurstelling van Anthony. Toch is hij vastberaden om opnieuw zo snel mogelijk op gewicht te komen. De vraag is: kan hij dat alleen?

Sociale omgeving

Op individueel niveau zien we dat Anthony ondanks een aantal tegenslagen in korte tijd veerkracht laat zien. De trainer maakt deel uit van zijn directe sociale omgeving (gemeenschapsniveau). Hij heeft invloed op de veerkracht van Anthony, maar de coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat die is weggevallen. Had de trainer een aantal keer contact gezocht met hem, dan had zijn kickbokser meer zelfvertrouwen en motivatie gehad om fit en op gewicht te blijven. Misschien was het dan makkelijker geweest om met tegenslagen om te gaan.

De trainer had ook contact kunnen zoeken met de school van Anthony of de jongerenwerker waar hij veel contact mee heeft om samen een plan te maken om Anthony te helpen (maatschappelijk niveau). Dit is niet gebeurd. Vermoedelijk omdat veerkracht in de vechtsport nog als een kenmerk van het individu wordt gezien. Muhammad Ali zei ooit: “I hated every minute of training, but I said, ‘Don’t quit. Suffer now and live the rest of your life as a champion.’” Maar hij zei ook: “Service to others is the rent you pay for your room here on earth.” Dus: wees waar je kunt een bron van veerkracht voor anderen.

Tips voor trainers

• Check regelmatig hoe het met de jongeren gaat
• Pas op met grapjes over gewicht
• Leg de nadruk op samen ervoor zorgen dat de jongere zich weer prettig voelt
• Betrek als het nodig is mensen uit de omgeving van de jongeren (school, jongerenwerk, ouders)

Meer informatie

Wie meer wil weten over het project ‘Vechtende Jongeren’ van Fontys Hogeschool Pedagogiek kan zich via e-mail aanmelden voor nieuwsbrieven en online bijeenkomsten. In het najaar zal er een symposium plaatsvinden over dit onderzoek. Het onderzoek is medegefinancierd door Regieorgaan SIA, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Bij het project zijn de volgende partners betrokken: Hogeschool Utrecht, Hogeschool Windesheim, Vrije Universiteit Amsterdam, Slimani Gym, El Otmani Gym, Travers Welzijn, Farent, NIVM, Kenniscentrum Sport & Bewegen en Fontys Hogeschool Pedagogiek.

* De echte naam van Anthony is bij de auteurs bekend en vanwege privacyredenen gefingeerd.