Pedagogisch Sportklimaat
In een pedagogisch sportklimaat staat het kind centraal. Er wordt gefocust op ontwikkeling in en door sport, met plezier (positieve coaching) en vanuit een zorgzame en sociaal veilige basis. Sport en bewegen sluiten aan bij de behoeften en ontwikkelingsfasen van kinderen en jongeren.
Al snel wordt gedacht: sport is leuk, sport is een goed opvoedmiddel (het derde opvoedingsmilieu). Dat kan maar dat is er niet vanzelf! Het is belangrijk een goede leeromgeving te creëren en bewust aandacht aan een pedagogisch sportklimaat te geven.
Sport kan namelijk ook helemaal niet leuk zijn. Treiteren en pesten, agressie en geweld, seksuele intimidatie, discriminatie, intimideren en andere ongewenste omgangsvormen zijn helaas van alle dag, ook in de sport.
Sport sluit ook lang niet altijd aan bij de behoeften en/of de ontwikkelkansen van kinderen en jongeren. Zo zien we dat jongere kinderen niet meer zo beweegvaardig zijn en dat er een massale dropout is van de oudere jongeren in de georganiseerde sport.
Het is dan ook belangrijk dat we expliciet aandacht besteden aan een pedagogisch sportklimaat, een positief en veilig leerklimaat waarbij we kinderen helpen ontwikkelen in en door sport.
Kids First
Het onderzoeksproject ‘Kids First, samen naar een pedagogisch sportklimaat’ (een onderzoeksproject van het lectoraat Sportpedagogiek van hogeschool Windesheim en medegefinancierd door ZonMw) was aanleiding om alle informatie over een pedagogisch sportklimaat beter beschikbaar te stellen, te borgen en te verduurzamen. Praktijk- en beleid professionals gaven aan tijdens het door Kenniscentrum Sport & Bewegen georganiseerde Kenniscafé ‘Op naar een pedagogisch sportklimaat’ in 2020 dat de kennis (informatie, instrumenten, tips en aanbevelingen) niet goed te vinden was. Goede redenen om deze centrale website te ontwikkelen om de beschikbare kennis, tips en instrumenten op één centrale plek te bundelen.
Kennisbenutting en verspreiding
Twee landelijke organisaties ondersteunen deze website en proberen met input van andere stakeholders, waaronder NOC*NSF, sportbonden, aanpalende lectoraten en practoraten, sportbedrijven, gemeenten de informatie uit te bouwen en overzichtelijk te maken.
Kenniscentrum Sport & Bewegen
Een basis creëren waar iedereen veilig en met plezier kan sporten. Met kennis, inspiratie en praktische tools wil Kenniscentrum Sport & Bewegen professionals ondersteunen om een zo optimaal mogelijk pedagogisch sportklimaat te creëren. Waarbij sociale veiligheid is op te vatten als voorwaarde voor een pedagogisch sportklimaat. Via deze site wil Kenniscentrum Sport & Bewegen professionals informeren en inspireren om het jeugdsportklimaat te versterken.
Lectoraat Sportpedagogiek Windesheim
Het lectoraat Sportpedagogiek doet en begeleidt praktijkgericht onderzoek naar sport als ‘derde opvoedingsmilieu’. Het accent ligt op de context van de sportverenigingen en de (on)georganiseerde sport. Het onderzoek richt zich op de voorwaarden waaraan een pedagogisch sportklimaat moet voldoen om daadwerkelijk positieve effecten te genereren en een veilig sportklimaat te garanderen (werkingsmechanismen), als ook op de handelingsbekwaamheden van sleutelfiguren in de georganiseerde sport die hiertoe nodig zijn (professionals en vrijwilligers). Via deze site wil het lectoraat de opgedane kennis graag met de praktijk delen (valorisatie).
Het Lectoraat Sportpedagogiek heeft een eigen Linkedin pagina
Meer informatie of ondersteuning?
Nicolette van Veldhoven
Dr. Nicolette Schipper-van Veldhoven is sinds eind 2014 lector ‘Sportpedagogiek, in het bijzonder naar een veilig sportklimaat’ aan Hogeschool Windesheim. Zij heeft een Bachelor Lichamelijke Opvoeding, doctoraal (Ortho)Pedagogiek en promoveerde aan Universiteit Utrecht op onderzoek naar kinderen met astma en lichamelijke activiteit. Ze was universitair docent aan Universiteit Utrecht (1990-2000), senior adviseur bij Ernst & Young (2000-2002) en bekleedde diverse functies binnen NOC*NSF (sinds 2002). Ze publiceerde verschillende wetenschappelijke artikelen, boek hoofdstukken en rapporten over grensoverschrijdend gedrag en pedagogisch perspectief in de sport. Ze is betrokken bij diverse onderzoeksprojecten op het terrein van jeugdsport, zowel nationaal als internationaal, waaronder ‘Kids First, naar een pedagogisch sportklimaat’ (NWO/ZonMw) en I Coach Kids (EU Erasmus+).
E-mail: n.schippervanveldhoven@windesheim.nl
Website: www.windesheim.nl/onderzoek/lectoraten/sportpedagogiek
Laura Butselaar
Als specialist kinderen en jongeren bij Kenniscentrum Sport & Bewegen houd ik mij vooral bezig met de kennisontwikkeling van sport en bewegen in het sociaal domein en bij gemeenten. Ik richt mij specifiek op kwetsbare kinderen en jongeren. Hoe kunnen we hun deelname aan sport- en beweegaanbod meer toegankelijk maken? Vanuit het dossier pedagogisch sportklimaat draag ik eraan bij dat ook zij de weg naar sportaanbieders weten te vinden. Dat er plekken zijn en ook steeds meer komen, waar ze zich welkom voelen. Waarin plezier en (sociale) veiligheid belangrijke basisvoorwaarden zijn.